Είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο καρκινογόνο;
Αυτή είναι μια συχνή ερώτηση που κάνουν οι χρήστες του καθώς και όσοι σκέφτονται να το δοκιμάσουν σαν μια λύση για τη διακοπή του καπνίσματος. Πρόσφατη έρευνα για το ηλεκτρονικό τσιγάρο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου.
Όπως αυξάνεται η δημοτικότητα των ηλεκτρονικών τσιγάρων τα τελευταία χρόνια, έτσι αυξάνονται και οι ανησυχίες σχετικά με τους κινδύνους για την υγεία που συνδέονται με αυτά.
Το New England Journal of Medicine, για παράδειγμα, δημοσίευσε πρόσφατα μια επιστολή από ερευνητές που έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου. Ανέφεραν ότι ορισμένα ηλεκτρονικά τσιγάρα απελευθερώνουν φορμαλδεΰδη, μια πιθανή καρκινογόνο ουσία, όταν θερμαίνονται με μπαταρίες ρυθμισμένες σε υψηλές τάσεις.
Στις 28 Ιανουαρίου 2015, το Τμήμα Δημόσιας Υγείας της Πολιτείας Καλιφόρνια των ΗΠΑ, δημοσίευσε μια έκθεση που χαρακτηρίζει τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μια απειλή για τη δημόσια υγεία, και καλεί για τη ρύθμιση τους.
Είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο καρκινογόνο; Τι περιέχει το ηλεκτρονικό τσιγάρο;
Αυτή η ερώτηση δεν έχει εύκολη απάντηση. Καμία ομοσπονδιακή υπηρεσία δεν επιβλέπει τη βιομηχανία των ηλεκτρονικών τσιγάρων. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πρότυπα. Οι ετικέτες μπορεί να περιγράφουν ανακριβώς τα συστατικά, και αυτό που βρίσκεται σε μια μάρκα μπορεί να είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που βρίσκεται σε μια άλλη, για καλύτερα ή χειρότερα.
Τα αποτελέσματα μίας αξιολόγησης του FDA (Αμερικάνικου «ΕΟΦ») από 18 διαφορετικές κασέτες ηλεκτρονικών τσιγάρων βρήκαν τοξικές και καρκινογόνες χημικές ουσίες σε ορισμένες, αλλά όχι σε όλες. Όλα (εκτός από ένα) τα δοχεία με την ένδειξη «όχι νικοτίνη» περιείχαν στην πραγματικότητα νικοτίνη. Οι συντάκτες προτείνουν ότι «οι διαδικασίες ποιοτικού ελέγχου που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή αυτών των προϊόντων είναι ασυνεπείς ή ανύπαρκτες.» Να μερικά από αυτά που όντως ξέρουμε…
Είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο καρκινογόνο; Το περιεχόμενο του υγρού αναπλήρωσης των ηλεκτρονικών τσιγάρων…
Το «υγρό» θερμαίνεται και μετατρέπεται σε ένα αερόλυμα, που εισπνέουν οι χρήστες του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Να τα πιο κοινά συστατικά του:
Είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο καρκινογόνο; Νικοτίνη: Το εθιστικό συστατικό και στα ηλεκτρονικά και στα κανονικά τσιγάρα, η νικοτίνη, διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστημα και αυξάνει την πίεση του αίματος, την αναπνοή, και τον καρδιακό ρυθμό.
«Οι άνθρωποι καπνίζουν λόγω της νικοτίνης», λέει ο ερευνητής Maciej Goniewicz, PhD, PharmD. Είναι ένας ειδικός πάνω στον καπνό και το ηλεκτρονικό τσιγάρο στο Roswell Park Cancer Institute στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης. Ενώ είναι εθιστική, η νικοτίνη δεν προκαλεί καρκίνο, λέει ο Goniewicz: «Αυτό που προκαλεί ανησυχία είναι οι άλλες χημικές ουσίες (στο υγρό).»
Είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο καρκινογόνο; Αρωματικές ουσίες: Ο Goniewicz λέει ότι υπάρχουν εκατοντάδες γεύσεις όπως κεράσι, cheesecake, κανέλα, και καπνός. Πολλές από αυτές τις αρωματικές χημικές ουσίες, λέει, χρησιμοποιούνται επίσης για τη γεύση των τροφίμων. «Αυτοί είναι οι μεγάλοι άγνωστοι», λέει. «Όταν τα τρώμε, είναι ασφαλή, αλλά δεν ξέρουμε τι συμβαίνει όταν τα εισπνέουμε.»
Θα ήταν αδύνατο να καταγραφούν όλες οι διαφορετικές αρωματικές χημικές ουσίες εδώ, αλλά ένα χημικό στοιχείο, το διακετύλιο, χρησιμοποιείται συνήθως για να προστεθεί γεύση βουτύρου στα ποπ-κορν. Είναι συνδεδεμένο με την αποφρακτική πνευμονοπάθεια όταν εισπνέεται.
Άλλες χημικές ουσίες που προσθέτουν γεύση βουτύρου μπορεί να είναι επιβλαβείς επίσης, λέει ο Neal Benowitz, MD, πρώην μέλος των προϊόντων καπνού της Επιστημονικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του FDA.
Είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο καρκινογόνο; Προπυλενογλυκόλη (PG): Το PG είναι ένα χημικό υγρό που το FDA βλέπει γενικά ως ασφαλές σε τρόφιμα, φάρμακα και καλλυντικά. Επίσης χρησιμοποιείται για να κάνει τεχνητό καπνό ή ομίχλη σε ροκ συναυλίες και άλλες παραστάσεις. Μπορεί να ερεθίσει τους πνεύμονες και τα μάτια και μπορεί να είναι πιο επιβλαβές στα άτομα με χρόνιες παθήσεις των πνευμόνων όπως το άσθμα και το εμφύσημα.
Είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο καρκινογόνο; Γλυκερίνη: Άοσμο και άχρωμο, το υγρό γλυκερίνης έχει μια ελαφρώς γλυκιά γεύση. Όπως και το PG, το FDA το βλέπει γενικά ως ασφαλές. Βρίσκεται σε πολλά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων και των φαρμάκων. Ενώ και το PG και η γλυκερίνη είναι ασφαλείς σε τρόφιμα και φάρμακα, λέει ο Goniewicz, «δεν ξέρουμε τι θα συμβεί αν κάποιος εισπνεύσει μεγάλες ποσότητες αυτών των χημικών ουσιών μακροπρόθεσμα. Αυτό είναι πραγματικά άγνωστο.»
Είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο καρκινογόνο; Τι συμβαίνει καθώς το «υγρό» θερμαίνεται…
Τοξικές χημικές ουσίες σχηματίζονται καθώς το υγρό θερμαίνεται στο ηλεκτρονικό τσιγάρο μέχρι να γίνει το αεροζόλ που οι χρήστες εισπνέουν. Μερικά από αυτά τα χημικά μπορούν να προκαλέσουν αντιδράσεις όπως φλεγμονή και βλάβη των αιμοφόρων αγγείων, λέει ο Benowitz, ο οποίος είναι επίσης καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Σαν Φρανσίσκο, στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. «Στα περισσότερα υγρά και ηλεκτρονικά τσιγάρα, τα τοξικά επίπεδα είναι πολύ χαμηλότερα από ό, τι στα κανονικά τσιγάρα, αλλά παραμένουν ανησυχητικά, δεν τίθεται θέμα γι ‘αυτό», λέει. Αυτές οι χημικές ουσίες περιλαμβάνουν:
Είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο καρκινογόνο; Φορμαλδεΰδη: Ένα πιθανό καρκινογόνο.
Είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο καρκινογόνο; Ακεταλδεΰδη: Ένα άλλο πιθανό καρκινογόνο.
Είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο καρκινογόνο; Ακρολείνη: Συγκροτείται από τη θερμαινόμενη γλυκερίνη. Η ακρολείνη μπορεί να βλάψει τους πνεύμονες και συμβάλλει στην καρδιακή νόσο στους καπνιστές. Και οι τρεις ουσίες απελευθερώνονται σε αυξανόμενες ποσότητες καθώς η θερμοκρασία του υγρού αυξάνεται. Και, λέει ο Benowitz, οι χρήστες μπορεί να μπουν στον πειρασμό να πάνε σε εκείνες τις υψηλότερες θερμοκρασίες.
«Δυστυχώς, όσο υψηλότερα θερμαίνεται το υγρό, τόση περισσότερη νικοτίνη μπορείτε να πάρετε από αυτό», λέει. «Οι άνθρωποι που θέλουν να πάρουν μια μεγάλη δόση νικοτίνης μπορεί να χρησιμοποιούν μπαταρίες πολύ υψηλής τάσης ή μια μπαταρία ρυθμιζόμενης τάσης.» Ο Goniewicz λέει ότι οι αρωματικές ουσίες μπορεί να καλύψουν τη δυσάρεστη γεύση που προκύπτει όταν οι χρήστες θερμαίνουν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα τους στο σημείο που σχηματίζεται η φορμαλδεΰδη.
Είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο καρκινογόνο; Σωματίδια και μέταλλα…
Τα μικροσκοπικά σωματίδια στο αεροζόλ του ηλεκτρονικού τσιγάρου μπορεί να είναι επίσης επιβλαβή. Έτσι συμβαίνει τουλάχιστον με τον καπνό του τσιγάρου και άλλες μορφές ρύπανσης του αέρα, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν βλάβη των αιμοφόρων αγγείων, φλεγμονή, και επιδράσεις στο νευρικό σύστημα, λέει ο Benowitz.
Το αεροζόλ από το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει παρόμοια επίπεδα σωματιδίων με τα κανονικά τσιγάρα. Αλλά δεν έχει γίνει αρκετή έρευνα για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα για να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με την ασφάλεια της αναπνοής των σωματιδίων που παράγουν. Τοξικά μέταλλα όπως ο κασσίτερος, το νικέλιο, το κάδμιο, ο μόλυβδος και ο υδράργυρος έχουν βρεθεί στο αεροζόλ από το ηλεκτρονικό τσιγάρο επίσης. Μια μελέτη του 2013 σημειώνει ότι ορισμένα μέταλλα, όπως το νικέλιο, εμφανίζονται σε συγκεντρώσεις 2 έως 100 φορές μεγαλύτερες από τα τσιγάρα.
Είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο ασφαλές;
«Είναι όλα σε σύγκριση με τα κανονικά τσιγάρα», λέει ο Benowitz. «Με βάση όσα γνωρίζουμε σήμερα, είναι πολύ λιγότερο επικίνδυνα από τα κανονικά τσιγάρα.» Και τα κανονικά τσιγάρα, όπως ο καθένας πρέπει να γνωρίζει, είναι πραγματικά κακά για τον άνθρωπο. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Πνευμόνων, τα κανονικά τσιγάρα εκπέμπουν περίπου 7.000 χημικές ουσίες όταν καίγονται, πολλές από αυτές δηλητηριώδεις – τουλάχιστον 69 από αυτές τις χημικές ουσίες προκαλούν καρκίνο.
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα φαίνεται όντως να είναι λιγότερο επικίνδυνα για όσους εκτίθενται σε παθητικό αεροζόλ. Οι χρήστες του ηλεκτρονικού τσιγάρου εκπνέουν πολύ λίγο από αυτό που εισπνέουν, λέει ο Benowitz, και οι συσκευές τους δεν εκπέμπουν αεροζόλ. Τα κανονικά τσιγάρα, αντίθετα, μολύνουν τους πνεύμονες των άλλων και την ατμόσφαιρα σε ένα πολύ υψηλό ποσοστό. «Εβδομήντα πέντε τοις εκατό του καπνού που παράγεται από τα τσιγάρα είναι παράπλευρος καπνός, και όλος εκείνος πηγαίνει στο περιβάλλον», λέει ο Benowitz.
Ακόμα και σήμερα, πολύ περισσότερη έρευνα χρειάζεται για να καταλάβουμε πλήρως τους κινδύνους για την υγεία που τα ηλεκτρονικά τσιγάρα θέτουν τόσο για τους χρήστες όσο και για τους παρευρισκόμενους. Τόσο ο Benowitz όσο και ο Goniewicz λένε ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μπορεί να αποδειχθούν ωφέλιμα για τους καπνιστές που προσπαθούν να σταματήσουν το κάπνισμα. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα που χρειάζεται πολύ περισσότερη μελέτη.
Όσον αφορά τους ανθρώπους που δεν καπνίζουν ήδη;
«Αυτό δεν είναι ένα προϊόν για τους μη καπνιστές,» λέει ο Goniewicz. «Εάν δεν είστε καπνιστής, μην το χρησιμοποιήσετε. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να δοκιμάσετε τα ηλεκτρονικά τσιγάρα.» Η νικοτίνη είναι εθιστική.
Είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο καρκινογόνο; – Συνοψίζοντας
Τελικά είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο καρκινογόνο; Μπορεί όχι τόσο όσο το κανονικό τσιγάρο, αλλά σίγουρα δεν είναι καθόλου αθώο. Ας μην ξεχνάμε πως το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι μια προσωρινή «λύση» για τη διακοπή του καπνίσματος – λιγότερο επικίνδυνη από το κανονικό τσιγάρο, αλλά πολύ πιο επικίνδυνη από τις τσίχλες και τα pads νικοτίνης, όχι ένας άλλος «τρόπος ζωής». Όπως όλες οι λύσεις διακοπής καπνίσματος (τσίχλες, pads κτλ), δεν συνιστάται η χρήση τους άνω του εξαμήνου σύμφωνα με τους γιατρούς.
